We komen elkaar tegen in een winkel in het dorp even verderop. Het is er niet druk en toch hangt er een rare sfeer.
Column juffrouw Raadgever
Achter me hoor ik haar ineens zeggen: ”Goh, jij ook hier.” Het blijkt dat ze al een poosje achter me staat want met een knik naar de inhoud van mijn winkelwagentje oppert ze: “Twee zielen één gedachte. Gek want zo oud ben je toch nog niet?” Ik bedank haar voor het compliment. Altijd fijn als mensen je leeftijd jonger schatten dan je bent, tóch. Maar ik begrijp direct wat ze bedoelt. Ik ben aan de beurt en reken mijn verzamelde spullen af. Bij de inpak tafel blijf ik even op haar wachten. Mijn gevoel zegt me dat ik niet zomaar weg moet lopen. En ja hoor: “Als je me dit vorige week verteld had, dan had ik je echt niet geloofd. En nu staan we hier allebeide met duidelijk hetzelfde idee. Je kunt het maar beter in huis hebben. Je weet maar nooit.” Ze heeft gelijk. Dan vertelt ze dat niet zij alleen maar ook haar man het gevoel hebben dat het daar in het noorden weleens helemaal mis kan gaan. Het is super beangstigend, nu al. De beelden op de TV liegen niet. De gesprekken aan de verschillende tafels van de praatprogramma’s waarschuwen dat ook de Europese landen ervan zullen merken. Je kunt verwachten dat er schaarste komt. Zeker na de dwangmaatregelen die nu opgelegd worden. Die ook gevolgen voor ons zullen hebben. Gas en elektriciteit en benzine zijn nu al de zaken die genoemd worden. De prijzen rijzen de pan uit. Ze hadden afgesproken om in ieder geval de tank van de auto vanaf nu vol te houden. Voor de zekerheid. Ze kijkt me een beetje scheef aan en vraagt of ik dat gek vind. Nou nee. Als zij vindt dat het nodig is moet ze het zeker doen.
Dan wijst ze naar mijn tas. “Jij hebt volgens mij niet WOII meegemaakt en toch denk je ook: ik kan het maar beter in huis hebben.” In mijn tas zitten waxinelichtjes, kaarsen, twee aanstekers, een fles lampenolie, flesjes water en wat blikgroenten. Dan vertel ik haar dat ik een naoorlogs kind ben. Eén van die kinderen van ouders die angst en schaarste aan den lijve hebben ondervonden. Ouders die getraumatiseerd geraakt waren. Die jaren niets weg gooiden en overal op voorbereid wilden zijn. Die elk jaar weer een flinke voorraad aan groenten weckten en in de kelder bewaarden. Je weet maar nooit. Ouders die altijd kaarsen en petroleum en een oliestel, om op te koken, onder in een kast hadden klaar staan. Die warme kleding en dekens op de zolder hadden voor het geval dat. Die ouders hebben ons opgevoed. Gelukkig vlakte de angst af. Zeker toen op een gegeven moment er totaal geen dreiging meer was. Maar nu komt toch het idee van ‘stel dat we zonder komen te zitten’ weer boven. Ze knikt en zegt: “Weet je ik werd vannacht ineens wakker en dacht: ik wil morgen in ieder geval mijn voorraad lichtjes en kaarsen enzovoort aanvullen. Voordat er een run op komt en ik misgrijp. Niet overdreven hoor, maar toch genoeg om even vooruit te kunnen als het nodig is. En ik zie dat ik niet de enige ben die zo denkt. Ik was vier jaar toen WOII begon en heb dus bewust de schaarste meegemaakt. We hadden vaak geen elektriciteit en moeder moest soms het petroleumstel gebruiken om een éénpansgerecht te maken. We woonden op het boerenland en hadden gelukkig wel te eten maar moesten zuinig zijn. We deelden erg veel uit. Nu heb ik geen weckpotten dus het wordt een kleine voorraad blikgroenten. Voor de zekerheid.” Er komt een verontschuldigende glimlach. Net of ze zich schaamt voor haar angst. Een schaamte waarvan ik denk dat het meer het niet willen geloven is. De verbijstering dat we met zijn allen door de ontwikkelingen in de wereld weer met de neus op de feiten worden gedrukt. Haar reactie en die van mij zijn heel normaal. Je weet maar nooit. We doen wat we denken te moeten doen en voelen ons daardoor meer voorbereid. Niks mis mee toch. Zeker niet wanneer we misschien wel van onze voorraadjes moeten uitdelen aan al die mensen die geen idee hebben van wat schaarste in kan houden. Laten we hopen en bidden dat er snel een einde aan deze vreselijke toestand komt.
Met vriendelijke groet juffrouw Raadgever
Het bericht “Je kunt het maar beter in huis hebben, zegt ze, je weet het maar nooit.” verscheen eerst op Harderwijk.
